Op 5 maart 2020 vond de Dag van de ventilatie plaats: efficiënte installaties voor gezonde gebouwen” in het Maison de l’Habitat Durable te Rijsel. Een honderdtal bouw- en renovatieprofessionals verenigden zich die dag rondom de onderwerpen ventilatie en binnenluchtkwaliteit. Dit vruchtbare event werd binnen het kader van het ET’Airproject medegeorganiseerd door APPA en CD2E.

De deelnemers, erkende specialisten binnen het domein van ventilatie en BLK, hebben hun werken voorgesteld in vier grote reeksen.

Regelgevend en technisch kader: de sleutels voor een efficiënte ventilatie-installatie

Allie’Air, CSTB en het Bureau Veritas Construction hebben de voornaamste regelgevende en technische teksten i.v.m. ventilatie voorgesteld. Ze zijn in het bijzonder teruggekomen op de DTU 68-3 en de technische adviezen, werkelijke tools ten dienste van bouwprofessionals voor het ontwerp en de verwezenlijking van efficiënte ventilatie-installaties.

Daarna heeft AQC de leerinhoud van het RExEfficiënte Gebouwen programma voorgesteld, dat tot doel heeft nieuwe risico’s te voorkomen. Het tweede deel van hun tussenkomst  werd gewijd aan het programma ICHAQAI: Impact van de werffase op de BinnenLuchtKwaliteit.

Ter afsluiting van deze reeks, ging  de CEREMA over tot de voorstelling van de website bâtiment-ventilation.fr (platform dat alle gevalideerde bronnen centraliseert die gaan over ventilatie van de gebouwen) en daarna van MOOC  “QAI – Ventiler pour un air sain” (“BLK – Ventileren voor een gezonde lucht”) waarvan het doel erin bestaat aan de deelnemers sleutels te verschaffen voor de beheersing  van de tools voor ontwerp en dimensionering van een ventilatie-installatie.

Workshops – Ventilatie en renovatie

De tweede reeks was gewijd aan het thema renovatie en meer bepaald de goede anticipatie van specifieke moeilijkheden tijdens de werken in bestaande gebouwen. Drie complementaire tussenkomsten werden gepresenteerd onder de vorm van workshops:

• Video-inspectie van de bestaande leidingen in renovatie door Air Efficience. Het hergebruik van bestaande verticale leidingen in Natuurlijke Ventilatie of in CMV vormt tijdens de meeste renovaties een grote uitdaging. De video-inspectie van deze leidingen is een sleutelstadium voor een geslaagde renovatie.
• Beheer van de vochtigheid en energetische renovatie: oplossingen van Humiconseil om problemen in oude gebouwen te vermijden.
• Dubbele stroomventilatie in renovatie, feedback en aandachtspunten om de door Energelio verwachte prestaties te bereiken.

Controle van de ventilatiesystemen

De controle van de ventilatiesystemen om de goede werking ervan te verzekeren en gezondheidsproblemen gelinkt aan onvoldoende luchtverversing te voorkomen, is belangrijk. Als inleiding op deze derde reeks, heeft APPA de vaststellingen tijdens bezoeken van de Medisch Adviseur Binnenmilieu voorgesteld. In de bouw is het de gewoonte om over aandoeningen te spreken om problemen zoals condensatieverschijnselen, schimmelontwikkeling,… aan te halen. Tijdens haar tussenkomst heeft APPA het gehad over de luchtwegaandoeningen waaraan de inwoners van de betrokken woning lijden, vastgesteld tijdens de bezoeken van de Medisch Adviseur Binnenmilieu.

Het PROMEVENT protocol bepaalt een precieze en betrouwbare methodologie voor de controle van de enkele stroomventilatie en de mechanische tweestroomsventilatie (systeem D) in residentiële gebouwen. CEREMA heeft de vier stadia die deel uitmaken van PROMEVENT voorgesteld:

• voorinspectie,
• functionele verificaties,
• functionele metingen aan de uitlaten,
• luchtdichtheidstesten aan de aeraulische netten.

In het verlengde van PROMEVENT Residentieel, zijn er werken aan de gang voor tertiaire gebouwen. Allie’Air heeft de vooruitgang en de doelstellingen van het project PROMEVENT Tertiair voorgesteld.

De problemen tijdens de controles van de ventilatiesystemen die in Frankrijk werden vastgesteld, zijn dezelfde aan de andere kant van de grens. Vlaanderen heeft een verplicht controlemiddel ingevoerd binnen het kader van de EPB-aangifte (EnergiePrestatie en Binnenklimaat). BCCA heeft de context en de doelstellingen van de controles die in Vlaanderen worden uitgevoerd, geschetst. Daarna heeft het feedback gegeven over de ervaringen sinds het ingevoerd werd.

Ter afsluiting van de reeks “Controle van de ventilatiesystemen”, werden workshops georganiseerd om de deelnemers de kans te geven zich het PROMEVENT-protocol beter eigen te maken :

• Een workshop over de debiet- en drukmetingen aan de monden o.l.v. Allie’Air en CEREMA. De te selecteren toestellen werden voorgesteld aan de deelnemers (hete draad anemometer met schroef, manometer,…) naar gelang het type opening (afzuig- of blaasmond, zelfregulerende mond of vochtregulerende mond) en de inachtneming van de toestelkenmerken (meetbereik en onzekerheid,…). Deze workshop bood ook de gelegenheid om even terug te blikken op de goede werkwijzen die moeten worden gevolgd bij het verrichten van de metingen en voor een goede analyse van deze metingen.
• Een workshop over het gebruik van het INFILTREA – PROMEVENT softwareprogramma onder leiding van Doo App. Via dit softwareprogramma kan PROMEVENT stapsgewijs worden toegepast, waarbij het protocol strikt wordt nageleefd.

Oplossingen en tools voor het beheersen van de BLK

De drie eerste reeksen zijn teruggekomen op de hoofdrol van ventilatie. Ventilatie is een essentiële schakel geworden in de gezondheid binnen een gebouw. De vierde en laatste reeks was een opportuniteit om terug te komen op het BLK-thema op een globalere manier met de voorstelling van verschillende tools die een betere beheersing van de BLK tot doel hebben.

Ter inleiding van deze reeks heeft ADEME de ECRAINS® methode voorgesteld. Deze methode, gedragen door ADEME en steunend op het Duurzame Bouw-netwerk voor zijn ontplooiing, heeft  tot doel de gezondheidsbenadering ten volle te integreren binnen de bouw door een aangepaste beheersing van de binnenluchtverontreiniging. ECRAINS® is een kwaliteitsaanpak om de gezondheid in het gebouw op een preventieve wijze te benaderen. Ze beoogt de duurzame beperking van verontreinigende stoffen aan de bron en de bestendiging van de luchtkwaliteit in binnenmilieus. Deze aanpak richt zich tot de voornaamste bouwprofessionals, impliceert nieuwbouw- en renovatieprojecten en heeft hierbij twee hoofddoelstellingen:

• De kwaliteit van de projecten verbeteren door een werkkader voor te stellen waar elke ingreep naar de beste versie van zichzelf evolueert.
• De competenties van de professionals versterken door een begeleidend systeem van de spelers voor te stellen en specifieke hulpmiddelen die collectief aanleren en experimenteren eenvoudiger maken.

CozyAir heeft daarna zijn geconnecteerde oplossingen voor binnenluchtkwaliteitsbeheer voorgesteld. Deze werden ontwikkeld in samenwerking met de IMT Lille-Douai en de CSTB. Met als basis de meting van verschillende verontreinigende stoffen aanwezig in de binnenlucht, laten de CozyAir oplossingen toe via verbonden sensoren de impact van de luchtkwaliteit op het comfort en de duurzaamheid van het gebouw te beoordelen. De verzamelde gegevens worden onderworpen aan een nabehandeling (via CozyAnalytics) en voeden dan het instrumentenpaneel. Deze laatste maakt een globale BLK-visualisatie in het gebouw mogelijk. De uitbater van het gebouw krijgt een verslag en alarmseintjes bij overschrijding en zal zo onmiddellijk en efficiënt op de luchtkwaliteit kunnen inwerken.

VImmolab  heeft dan weer het Label Intairieur voorgesteld, bestemd voor de binnenluchtkwaliteit in nieuwe woningen. Het label is in vier thema’s onderverdeeld :

• sensibilisering van de personen die ingrijpen,
• integratie van het gebouw in de onmiddellijke omgeving,
• uitrustingen, bouwproducten en -materialen,
• luchtvernieuwing binnen de gebouwen.

Voor elk thema is de labelaanvrager onderworpen aan een gedetailleerd bestek. Bij  luchtvernieuwing in het gebouw maken ontwerp en dimensionering van de ventilatiesystemen het voorwerp uit van een analyse door de certificeerder tijdens de projectfase. Daarna wordt het systeem bij oplevering gecontroleerd op het PROMEVENT protocol (functionele verificaties, functionele metingen en luchtdichtheidstest van de aeraulische netten (minimum klasse A)). Om het beheer van de binnenluchtkwaliteit te bestendigen, stelt Immolab uiteindelijk een aangepast Onderhoudsplan voor.

Ter afsluiting van de reeks, heeft Octopus Lab het INDALO softwareprogramma uit de doeken gedaan. Dit softwareprogramma is een hulpmiddel bij het ontwerp, waardoor de BLK van een project kan worden gemeten. Met  INDALO  is het vanaf de ontwerpfase mogelijk de luchtkwaliteit in gebouwen te simuleren in functie van diverse criteria: materialen, ventilatiesysteem, bezetting van de plaatsen, verontreiniging buitenshuis en meubilair. INDALO simuleert op die manier de binnenluchtverontreiniging, rekening houdende met 650 VOC’s, fijnstof, ozon, evenals stikstofoxiden. Een maquette die de binnenluchtverontreiniging voorstelt, wordt dan aangemaakt op basis van deze digitale simulaties en per vertrek. Dankzij deze simulaties kan de ontwerper zijn project aanpassen door bijsturing van verschillende parameters en zodoende de gestelde BLK-doelstellingen vervullen.

Binnenkort vindt u de gedetailleerde samenvattingen van de deelnames op onze website www.etair.eu.